Ngày 12 tháng 8 âm lịch hàng năm không chỉ là Ngày Sân khấu Việt Nam mà còn là dịp giỗ Tổ sân khấu của cộng đồng nghệ sĩ. Theo quyết định số 13/QĐ-TTg được Thủ tướng ký ban hành vào năm 2011, ngày này đã trở thành một ngày quan trọng trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam.
Dịp này là cơ hội để các nghệ sĩ tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tổ nghiệp, người đã phù hộ và che chở, tạo điều kiện cho họ phát triển trong lĩnh vực nghệ thuật. Hãy cùng Phong Thuy Natu khám phá chi tiết về cách cúng và văn khấn Tổ nghề sân khấu để tôn vinh và kính nhớ những người đi trước, đã đóng góp cho sự phồn thịnh của nghệ thuật sân khấu Việt Nam qua bài viết dưới đây!
[web_stories title=”false” excerpt=”false” author=”false” date=”false” archive_link=”true” archive_link_label=”” circle_size=”150″ sharp_corners=”false” image_alignment=”left” number_of_columns=”1″ number_of_stories=”5″ order=”DESC” orderby=”post_title” view=”circles” /]
1. Mâm cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
Đối với cộng đồng nghệ sĩ, ngày giỗ Tổ nghề sân khấu là một dịp trọng đại, nên họ thường rất chú ý và tận tâm trong việc chuẩn bị lễ vật, mâm cúng để tôn vinh và kính nhớ Tổ nghiệp. Dưới đây là những lễ vật quan trọng cần chuẩn bị trên mâm cúng:
Ván xôi con gà
Một trong những lễ vật quan trọng không thể thiếu trong các nghi lễ cúng giỗ là ván xôi con gà, biểu tượng cho lòng thành kính và tôn trọng của người cúng đối với Tổ nghề.
Hình ảnh của ván xôi con gà đậm chất văn hóa Việt Nam, nơi nghề trồng trọt và chăn nuôi là những hoạt động truyền thống quan trọng. Hạt thóc trở thành hạt gạo, là nguồn sống cho nhiều thế hệ con cháu. Chú gà trống, tượng trưng cho sự bình dị và quen thuộc, cũng là biểu tượng của 12 con giáp được nhiều người yêu quý.
Do đó, việc chuẩn bị một ván xôi dẻo thơm, kèm theo hình ảnh chú gà trống được luộc ngồi trên đó, không chỉ là một hành động tôn trọng mà còn là cách thể hiện lòng chân thành và tri ân đối với Tổ nghề. Lễ vật này thường được đặt ở giữa mâm cúng, làm tăng thêm ý nghĩa và sự quan trọng trong nghi lễ.
Đĩa trái cây to, bình hoa đẹp
Lễ vật không thể thiếu trong các nghi lễ cúng giỗ là đĩa trái cây đầy đủ 5 loại, được chọn lựa kỹ lưỡng để đảm bảo tươi ngon và màu sắc bắt mắt. Đây là biểu tượng tượng trưng cho những ước nguyện và hy vọng của người làm nghề sân khấu trong tương lai.
Ngoài ra, việc đặt một bình hoa đẹp như hoa ly, hoa cúc, hoa cẩm chướng cũng là một phần quan trọng trong lễ cúng giỗ. Những loài hoa này không chỉ thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với Tổ nghề và các bậc bề trên mà còn tạo thêm sự trang trí trên bàn cúng.
Khi chuẩn bị trái cây, nên lựa chọn những loại như quýt, thanh long, mãng cầu, nhãn hồng, để đảm bảo sự tươi mới và màu sắc đa dạng. Đồng thời, tránh sử dụng táo, cam lê, bánh kem, bánh trung thu, cũng như không nên chọn hoa lay ơn đỏ và trắng trong lễ cúng.
Mâm cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
Mâm cỗ mặn
Mâm cỗ cúng giỗ Tổ nghề sân khấu là mâm cỗ mặn và cần chuẩn bị 2 mâm, điều này không thể thiếu được khi hành lễ cúng.
Các món mặn trong mâm cỗ phải được chế biến từ nguyên liệu tươi ngon, đảm bảo vệ sinh.
Các lễ vật khác
Ngoài những lễ vật trên, một số người còn chuẩn bị những lễ vật khác như:
- 5 bát cháo trắng hoặc 5 đĩa bánh chay, 5 đĩa xôi và 5 bát chè.
- Đĩa muối gạo.
- Nến.
- Trầu cau.
- Nhang đèn, vàng mã.
- Ngoài cúng gà, xôi còn có thể cúng heo quay.
2. Văn khấn cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ thần quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quan trong xứ này.
Tín chủ con là…………….
Ngụ tại…………….
Hôm nay là ngày… tháng….. năm……….. tín chủ con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương dâng lên trước án, thành tâm kính mời: Đức Hoàng thiên hậu Thổ Chư vị Tôn Thần, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng Chư vị Tôn thần.
Con kính mời ngài Thánh sư nghề sân khấu
Cúi xin Chư vị Tôn thần Thánh sư nghề sân khấu thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù Trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông. Người vượng, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Văn khấn cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
3. Cách cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
Nghi thức cúng giỗ Tổ nghề sân khấu khác biệt so với các nghi thức cúng khác, với mục đích chính là để nghệ sĩ cảm tạ và tri ân Tổ nghề đã đóng góp vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho lĩnh vực sân khấu, cũng như che chở và hỗ trợ họ trong suốt quãng đời nghệ thuật. Thông thường, người thực hiện nghi thức cúng giỗ Tổ nghề sân khấu là những người có uy tín, già dặn trong ngành và có nhiều đóng góp cho sự phát triển của sân khấu.
Quy trình nghi thức cúng giỗ Tổ nghề sân khấu thường bao gồm 3 bước chính, đó là:
Bước 1
Tất cả lễ vật trong mâm cúng cần phải chuẩn bị đầy đủ và bày biện chỉn chu trên mâm cúng. Người hành lễ sẽ châm đèn nến, rót rượu nước và đốt nhang. Lưu ý rằng mâm cúng cần phải đặt ở hướng ra ngoài trời nhằm thể hiện mong muốn nghề sân khấu luôn hưng thịch.
Bước 2
Sau khi chuẩn bị mâm cúng tươm tất, người thực hiện nghi thức cúng sẽ thắp hương, chắp tay vái 3 vái rồi đọc văn khấn nghiêm túc, thành tâm để mong cho nhưng ai đang hoạt động nghề này gặp nhiều may mắn, phát triển. Đọc văn khấn xong thì chắp tay vái 3 vái và rót 3 tuần rượu, 3 tuần nước.
Bước 3
Sau khi nhang đà tàn thì người thực hiện sẽ vái 3 vái, châm tửu thêm lần nữa, rót nước, sau đó đem vàng mã ra hóa. Còn gạo, muối sẽ vãi ra đường, xôi gà và các loại đồ ăn mặn khác sẽ chia cho những người tham gia lễ cúng giỗ Tổ nghề.
Cách cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
4. Các hoạt động trong ngày giỗ Tổ nghề sân khấu của nghệ sĩ Việt
Mỗi năm, vào ngày 12/8 âm lịch, giới nghệ sĩ Việt từ Nam vào Bắc đều tổ chức những hoạt động sôi nổi để tôn vinh và đặc biệt là tưởng nhớ Tổ nghiệp, người đã che chở và hỗ trợ họ trong hoạt động nghệ thuật. Ngày này được coi là một dịp thiêng liêng và trọng đại đối với những người đang hoạt động trong lĩnh vực sân khấu. Các đơn vị thường tổ chức ba hoạt động chính, bao gồm:
- Lễ dâng hương
- Dâng hoa Tổ nghề
- Lễ tri ân các nghệ sĩ cao tuổi và tưởng nhớ những nghệ sĩ đã qua đời.
- Những tiết mục văn hóa nghệ thuật.
Các hoạt động trong ngày giỗ Tổ nghề sân khấu của nghệ sĩ Việt